Με την ίδια αποτυχημένη συνταγή που προβλέπει περιορισμένης κλίμακας μέτρα στήριξης, επιχειρήσεων και εργαζομένων επιχειρεί η κυβέρνηση να αντιμετωπίσει την πολυεπίπεδη κρίση που προκάλεσε στην αγορά η εφιαλτική πανδημία.
Με δεδομένο ότι οι περισσότερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν έστω και σε αυτά τα περιορισμένα προγράμματα στήριξης, η κατάσταση στην αγορά το Φθινόπωρο αναμένεται να είναι εκρηκτική.
Τα λουκέτα θα πάρουν χαρακτήρα επιδημίας, ενώ η ανεργία αναγκαστικά θα εκτιναχθεί σε πρωτοφανή επίπεδα.
Ειδικά οι επιχειρήσεις που συνδέονται έμμεσα ή άμεσα με τον τουρισμό, τις μεταφορές, την εστίαση και τη διασκέδαση, βρίσκονται στο χείλος της καταστροφής.
Η κυβέρνηση οφείλει να επανεξετάσει τα μέτρα, προκειμένου να διασώσει ό,τι απέμεινε από την πραγματική οικονομία.
Μέτρα 2,4 δισ. τον Σεπτέμβριο για επιχειρήσεις και νοικοκυριά
Νέο πλέγμα μέτρων ετοιμάζει η κυβέρνηση, σε μια προσπάθεια να δημιουργήσει ανάχωμα απέναντι στις καταστροφικές συνέπειες του κορωνοϊού στην Οικονομία. Με τις προβλέψεις για ύφεση να απομακρύνονται από το 7-8% και σύμφωνα με πολλούς αναλυτές να ξεπερνούν το 10%, το μέγαρο Μαξίμου, ετοιμάζει επιπλέον μέτρα στήριξης ύψους 2,4 δισ. ευρώ, για να αποφευχθεί η ολική απορρύθμιση της αγοράς. Δυστυχώς, αν και οι ανάγκες που δημιουργεί αυτή η νέα κρίση, είναι πολύ μεγαλύτερες, έμπειρα στελέχη των αρμόδιων υπηρεσιών τονίζουν ότι δεν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος για μεγαλύτερες παρεμβάσεις, ειδικά σε αυτή την περίοδο που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια την πορεία της υγειονομικής κρίσης. Από την άλλη πλευρά υπάρχουν τα ταμειακά διαθέσιμα, το γνωστό «μαξιλάρι ρευστότητας» που στο τέλος της περασμένης εβδομάδας έφτανε τα 33 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με κυβερνητικούς αξιωματούχους, υπάρχουν σημαντικοί λόγοι να μην ξοδευτεί αυτό το ποσό, το οποίο δίνει στη χώρα μας αξιοπιστία στις αγορές και ασφάλεια σε ενδεχόμενη επιδείνωση της κρίσης. Το πιθανότερο σενάριο είναι να γίνει μία νέα έξοδος στις αγορές το επόμενο δίμηνο, από όπου θα αντληθούν τα απαραίτητα κεφάλαια. Αυτό βέβαια, δεν γίνεται χωρίς κόστος, καθώς παραμένουμε πρωταθλητές χρέους εντός της Ε.Ε. και κάθε νέος δανεισμός προσθέτει νέο βάρος.
Οι φορείς της αγοράς έχουν σημάνει εδώ και μήνες συναγερμό προειδοποιώντας για έως 200.000 νέα λουκέτα το 2020. Τώρα, μετά και την απογοητευτική εικόνα της τουριστικής κίνησης, η κυβέρνηση αναγκάζεται σε ακόμα ένα πακέτο στήριξης, ώστε να αποφευχθούν τα δυσμενή σενάρια που προβλέπουν έκρηξη της ανεργίας και βύθιση της κατανάλωσης.
Στην οδό Νίκης και στις συσκέψεις του οικονομικού επιτελείο ετοιμάζεται ένα φθινοπωρινό πακέτο μέτρων που αναμένεται να έρθει τον Σεπτέμβριο και θα έχει τουλάχιστον τέσσερεις άξονες, με ιδιαίτερες προβλέψεις την στήριξη της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας.
Επιστρεπτέα Προκαταβολή ΙΙΙ
Συγκεκριμένα, στα μέτρα που εξετάζει το υπουργείο Οικονομικών για να ενταχθούν στο «πακέτο» του Σεπτεμβρίου είναι ένα αυξημένο κονδύλι για την γ΄ φάση της επιστρεπτέας προκαταβολής, που θα φθάνει το 1,2 δισ. ευρώ. Μπορεί η πρώτη φάση να μην κατάφερε να πείσει τους επιχειρηματίες και η δεύτερη να θεωρείται πετυχημένη μόνο και μόνο γιατί η κυβέρνηση διεύρυνε τους δικαιούχους, όμως η τρίτη φάση αναμένεται να είναι καθοριστική.
Φτηνά κεφάλαια κίνησης
Η στήριξη της ρευστότητας στην αγορά αποτελεί προτεραιότητα και ο σχεδιασμός προβλέπει πλήθος πηγών χρηματοδότησης. Σημαντική εξ αυτών η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων που αναμένεται να συνδράμει με την παροχή φτηνού χρήματος στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις για κεφάλαια κίνησης από τα κεφάλαια των 3,5 δισ. ευρώ.
“ΣΥΝ- ΕΡΓΑΣΙΑ”
Δύσκολος είναι ο γρίφος της στήριξης της αγοράς εργασίας, που αναμένεται να δεχθεί ακόμα πιο ισχυρές πιέσεις από το φθινόπωρο. Ανάμεσα σε άλλα εξετάζεται η π επέκταση του πλαισίου για το “ΣΥΝ- ΕΡΓΑΣΙΑ” ως το τέλος του έτους. Για πολλούς, το πρόγραμμα θεωρείται ότι έχει πέσει εκτός στόχων, καθώς δεν μπόρεσε να πείσει την αγορά και η συμμετοχή παρέμεινε χαμηλά.
«Πάγωμα» πληρωμών
Από τις σημαντικότερες παρεμβάσεις που εξετάζονται είναι και η επέκταση του πλαισίου για την αναστολή συμβάσεων και πέρα από τον Σεπτέμβριο. η ενεργοποίηση της νέας ρύθμισης για φόρους και εισφορές, που η καταβολή τους πάγωσε κατά την περίοδο της καραντίνας, τώρα θα πληρωθούν έως το τέλος του 2022.
Φοροελαφρύνσεις
Σημαντικό κομμάτι του σχεδιασμού αποτελούν και οι φοροελαφρύνσεις. Εδώ, εξετάζεται νέα παράταση του μέτρου των ελαφρύνσεων για τους ιδιοκτήτες ακινήτων που έχασαν εισοδήματα από τη μείωση των ενοικίων, ενώ στο τραπέζι βρίσκονται προτάσεις για έκτακτες μειώσεις στη φορολογία, οι οποίες θα αφορούν συγκεκριμένους κλάδους που έχουν πληγεί από τον κορωνοϊό. Στο τραπέζι, είναι και η παράταση (για τον Σεπτέμβριο ή και τον Οκτώβριο) της έκπτωσης κατά 40% των ενοικίων που καταβάλουν οι επιχειρήσεις στον κλάδο του τουρισμού και της εστίασης
Οι αρμόδιες υπηρεσίες ζυγίζουν το ενδεχόμενο παράτασης των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ του τουριστικού πακέτου. Συγκεκριμένα τη διατήρηση του ΦΠΑ στο 13% (από 24%) στα εισιτήρια των κινηματογράφων, στον καφέ, στις μεταφορές και στα μη αλκοολούχα ποτά που ισχύει από την 1η Ιουνίου έως και την 31η Οκτωβρίου 2020, αλλά και τη μείωση στο τουριστικό πακέτο από 80/20 ( δηλαδή 80% με 13% και 20% με 24%) σε 90/10.
Ο μεγάλος κίνδυνος για έκρηξη της ανεργίας
Δυστυχώς, η μείωση της κατανάλωσης, της τουριστικής κίνησης και η γενικότερη κατάρρευση των εσόδων, των τελευταίων μηνών, αναμένεται να οδηγήσει πολλές επιχειρήσεις να μειώσουν τα έξοδά τους, μειώνοντας το μισθολογικό κόστος. Αυτό σημαίνει λιγότερες θέσεις εργασίας. Ήδη οι πρώτες επιπτώσεις έχουν φανεί.
Συνολικά το πρώτο επτάμηνο του 2020, το ισοζύγιο των ροών απασχόλησης διαμορφώθηκε σε 111.300, που αποτελεί τη χαμηλότερη επίδοση πρώτου επτάμηνου από το 2014. Ως εκ τούτου, σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα διαθέσιμα στοιχεία, δεν προκύπτει ότι η ανάκαμψη των προσλήψεων, τους τελευταίους μήνες, είναι ικανή να αντισταθμίσει τις επιπτώσεις της πανδημίας στην αγορά εργασίας. Η εξέλιξη τόσο της απασχόλησης, όσο και του ποσοστού της ανεργίας θα εξαρτηθεί, στο άμεσο χρονικό διάστημα, σε σημαντικό βαθμό και από την εξέλιξη της πανδημίας.
Με άλλα λόγια, η νόσος COVID-19 καθυστέρησε σημαντικά τις εποχικές προσλήψεις και εν τέλει συμπίεσε το συνολικό ετήσιο αριθμό τους. Η πτώση των προσλήψεων, στο διάστημα Μαρτίου-Μαΐου 2020, αποτυπώθηκε και στα εποχικά διορθωμένα στοιχεία της μηνιαίας έρευνας εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ. Κατά τους πρώτους μήνες εξάπλωσης της πανδημίας COVID-19 στη χώρα μας, δηλαδή τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο, ο ετήσιος ρυθμός αύξησης της απασχόλησης επιβραδύνθηκε σημαντικά, σε 0,4% και 0,1% αντίστοιχα, έναντι 2%, που καταγράφηκε, κατά μέσο όρο, από τις αρχές του 2015 έως και τον Ιανουάριο 2020. Στη συνέχεια, τον Απρίλιο και τον Μάιο, διάστημα κατά το οποίο ήταν σε ισχύ τα μέτρα περιορισμού της οικονομικής δραστηριότητας εξαιτίας της πανδημίας, ο αριθμός των απασχολούμενων μειώθηκε, σε ετήσια βάση, κατά 1,3% και 4,9%, αντίστοιχα. Παράλληλα, το ποσοστό της ανεργίας διαμορφώθηκε σε 17% τον Μάιο, στο υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί από τον Ιούλιο 2019 (17,1%), σημειώνοντας οριακή πτώση σε ετήσια βάση (-0,2%) και άνοδο σε σύγκριση με τον Απρίλιο 2020, της τάξης του 1,3%.
