Μαρία Σκαμπαρδώνη:Τι είναι τελικά ο πολιτισμός;

Τι είναι τελικά ο πολιτισμός;

Όχι, ένας άνθρωπος μπορεί να έχει μελετήσει πολύ, να έχει συγκεντρώσει σωρεία πτυχίων και να εξακολουθεί να μην έχει πολιτισμένη συμπεριφορά, να μην έχει καλλιέργεια και κοινωνική μόρφωση. Μήπως ο πολιτισμός κάποιου κρίνεται από τη μουσική που ακούει; Δηλαδή οι ναζί που οδήγησαν εκατομμύρια ανθρώπους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης είναι πολιτισμένοι επειδή πήγαιναν στο μέγαρο ή άκουγαν όπερα; Όχι, βέβαια. Διαπιστώνουμε λοιπόν ότι ο πολιτισμός ενός ανθρώπου κρίνεται από τον τρόπο με τον οποίο φέρεται να αντιμετωπίζει τους άλλους ανθρώπους, από τη δική του συμμόρφωση με τους κανόνες ηθικής συμπεριφοράς που περιέχει μία κοινωνία. Ο πολιτισμός, λοιπόν, είναι μία έννοια ευρύτερη από την παιδεία και την καλλιέργεια. Μπορούμε να συμπεράνουμε λοιπόν ότι είναι το σύνολο των ηθικών , πολιτιστικών και πολιτισμικών αξιών που υπάρχουν σε μία κοινωνία για εκείνη τη συγκεκριμένη εποχή.

Ο πολιτισμός αλλάζει γιατί πρέπει να ρουφάει μέσα του μόνο εκείνα τα στοιχεία που οδηγούν στο σεβασμό του ανθρώπινου προσώπου και απορρίπτει εκείνα που προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια ( λιθοβολισμός, βασανιστήρια, πρόκληση αφόρητου σωματικού πόνου, καταπάτηση ανθρώπινων δικαιωμάτων). Όλοι οι πολιτισμοί ερχόμενοι σε επαφή με άλλους, ανταλλάσσουν στοιχεία, διαφοροποιούνται, δανείζονται και δανείζουν. Ο πλουραλισμός των πολιτισμών μας ωθεί να σκεφτούμε ότι η διαφορετικότητα δεν είναι κάτι που πρέπει να φοβόμαστε, αλλά ένα στοιχείο απαραίτητο για τη μαγεία και την ομορφιά της ζωής και του κόσμου.

Ο πολιτισμός, τελικά, συμπεραίνουμε ότι είναι το σύνολο των αξιών που έχουν θετικές επιπτώσεις στη ζωή των ανθρώπων, που δεν παραβιάζουν την ελευθερία και την ποιότητα της διαβίωσής τους και προάγουν το σεβασμό στη διαφορετικότητα και τις ανθρώπινες αξίες. Η εξέλιξη ενός πολιτισμού δεν είναι πάντα θετική, πολλές φορές δημιουργείται και από ανθρώπους φανατισμένους για εξουσία με απάνθρωπες αντιλήψεις. Και αυτό μπορεί να προληφθεί με τη σωστή γνώση του παρελθόντος, της ιστορίας, η οποία με τη σειρά της θα οδηγήσει στη λήψη σωστότερων αποφάσεων.

Ο σεβασμός στον άνθρωπο, στη διαφορετικότητα, η ελευθερία, η ισονομία και ο υγιής διάλογος είναι αυτές οι αξίες που πρέπει να θυμηθούμε , να εφαρμόσουμε ώστε να προάγουμε τόσο τον πολιτισμό μας σε κάτι καλύτερο από αυτό που είναι τώρα, αλλά και για να τιμήσουμε και την ίδια την ανθρωπιά μας.