Δεν είναι λίγες οι φορές που αναγκαστήκαμε όλοι να δώσουμε κάτι από το πιάτο μας στο σκύλο που μας κοιτάζει με το ικετευτικό του βλέμμα, ή στη γατούλα που σχεδόν αρπάζει το ψάρι από το πιάτο μας!
Ο σκοπός μου δεν είναι να ενοχοποιήσω την κίνηση αυτή, αλλά να σας υποψιάσω ότι δεν είναι όλες οι δικές μας τροφές αθώες και κατάλληλες για να φαγωθούν από το ζωάκι μας. Όσο και αν τα θεωρούμε μέρος της οικογένειάς μας, πρέπει να έχουν τη δική τους τροφή, που θα τρώνε σε δικό τους μπολάκι, την ώρα που εμείς έχουμε καθορίσει. Από τις πιο σημαντικές τροφές που μπορεί να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στα αγαπημένα μας κατοικίδια είναι:
Αμύγδαλα, φουντούκια και άλλοι ξηροί καρποί καλό είναι να αποφεύγονται γιατί είναι δύσκολοι στην πέψη από τους σκύλους, και συγκεκριμένα άκρως επικίνδυνη θεωρείται η βρώση πικραμύγδαλων(τοξική ουσία: υδροκυάνιο) και macadamia nuts – φουντούκια με σκληρό καφέ κέλυφος, αφού προκαλούν μυική αδυναμία, δυσκαμψία των άκρων, κατάπτωση και εμέτους.
Το αβοκάντο περιέχει ένα λιπαρό οξύ, την περσίνη. Αν και είναι ακίνδυνο όταν καταναλωθεί από άτομο μη αλλεργικό, είναι τοξικό για όλα τα κατοικίδια θηλαστικά, πολλά είδη πουλιών, τα αιγοπρόβατα και τα άλογα. Προκαλεί περικαρδιακές συλλογές υγρού και σοβαρή δύσπνοια, που μπορεί να αποβούν μοιραία αν δεν αντιμετωπιστούν άμεσα.
Τα σταφύλια και οι σταφίδες σε μεγάλη ποσότητα προκαλούν νεφρική ανεπάρκεια, ακόμη και θάνατο στα κατοικίδια ζώα. Ακόμη όμως και μικρή ποσότητα (5 σταφύλια) μπορεί να προκαλέσει στο σκύλο και στη γάτα έμετο, διάρροια, λήθαργο και κοιλιακό πόνο, με μηχανισμό που παραμένει άγνωστος.
Η σοκολάτα περιέχει δύο μεθυλοξανθίνες, την καφεΐνη και τη θεοβρωμίνη, με τη δεύτερη να βρίσκεται σε αρκετά μεγαλύτερη ποσότητα. Η δράση τους στον οργανισμό είναι διουρητική και διεγερτική του μυοκαρδίου και του νευρικού συστήματος. Τα συμπτώματα που παρατηρούνται στα ζώα είναι διέγερση, έμετος, συχνή ούρηση, υπερβολική δίψα και καρδιακές αρρυθμίες, μυικός τρόμος, ακόμη και θάνατος αν καταναλωθεί υπερβολική ποσότητα. Η σοκολάτα υγείας και το κακάο σε σκόνη θεωρούνται οι πιο επικίνδυνες μορφές . Ανάλογα δρα ο καφές και το τσάι και οποιοδήποτε άλλο ποτό ή σκεύασμα με καφεΐνη.
Τα κρεμμύδια προκαλούν στον σκύλο και τη γάτα αιμολυτική αναιμία, αν φαγωθούν ωμά, μαγειρεμένα ή σε σκόνη. Η αιτία είναι συγκεκριμένες ενώσεις του θείου που αυτό περιέχει και του δίνουν αυτή τη χαρακτηριστική μυρωδιά. Φυσιολογικά αυτές μεταβολίζονται στον οργανισμό με τη βοήθεια ενός ενζύμου, το οποίο όμως δεν έχουν οι σκύλοι και οι γάτες. Τα συμπτώματα είναι συνέπεια της καταστροφής των ερυθρών αιμοσφαιρίων που προκαλείται και κυρίως διαπιστώνεται αδυναμία, λήθαργος, έμετος, διάρροια, ωχροί βλεννογόνοι (λόγω αιμόλυσης) και καφέ χρωματισμός του ούρου (λόγω αιμοσφαιρινουρίας). Παρόμοια αποτελέσματα έχει και η βρώση μεγάλης ποσότητας σκόρδου, ωμού ή σε σκόνη.
Οι τσίχλες και οι καραμέλες χωρίς ζάχαρη περιέχουν ξυλιτόλη, που από τον Ιούλιο του 2004 θεωρείται τοξική για τα κατοικίδια ζώα. Μέσα σε 15-30 λεπτά από τη βρώση λίγων μόνο γραμμαρίων, τα επίπεδα της ινσουλίνης στο αίμα του ζώου ανεβαίνουν και της γλυκόζης πέφτουν απότομα, με κατάληξη την υπογλυκαιμική κρίση. Αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να συμβεί ανεπανόρθωτη βλάβη στον εγκέφαλο και ηπατική ανεπάρκεια θα εμφανιστεί μέσα σε 24 ώρες. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στα διαβητικά ζώα που ταΐζονται με λιχουδιές χωρίς ζάχαρη και μπορεί στα συστατικά τους να «κρύβεται» η ξυλιτόλη.
Οι τομάτες και οι πατάτες προκαλούν τοξικότητα στα ζώα, λόγω των οξαλικών αλάτων που περιέχουν. Ειδικότερα οι πράσινες τομάτες και πατάτες, η φλούδα της πατάτας και τα φύλλα της ντομάτας προκαλούν προβλήματα που σχετίζονται με το γαστρεντερικό σύστημα, το νευρικό και το ουροποιητικό.
Πολύ λιπαρές τροφές, όπως συκώτι, ζαμπόν και μπέϊκον μπορεί να προκαλέσουν οξεία παγκρεατίτιδα στο σκύλο, ειδικά όταν αυτές συνδυάζονται με διατροφή χαμηλή σε πρωτεΐνες. Το ζώο μπορεί να εμφανίσει κοιλιακό πόνο, πυρετό, έμετο, διάρροια, λήθαργο και ανορεξία. Το συκώτι σε μεγάλη ποσότητα πρέπει να αποφεύγεται για έναν ακόμη λόγο. Θα προκαλέσει στο σκύλο και τη γάτα τοξίκωση από βιταμίνη Α και θα δημιουργήσει πρόβλημα στους μύς και τις αρθρώσεις τους. Ηζάχαρη αν καταναλώνεται συχνά προκαλεί παχυσαρκία, προβλήματα στα δόντια και διαβήτη.
Το ωμό κρέας δεν πρέπει να δίνονται στις γάτες και τους σκύλους γιατί μπορεί να τους προκαλέσει τροφικές δηλητηριάσεις από μικρόβια όπως Salmonella, Campylobacter, E.coli και Toxoplasma. Τοωμό ψάρι προκαλεί αβιταμίνωση Β1 (θειαμίνη),λόγω του υψηλού ποσοστού θεαμινάσης που περιέχει, με αποτέλεσμα νευρολογικά κυρίως συμπτώματα.
Επιπλέον ο ωμός σολωμός προκαλεί ρικκετσίωση στους σκύλους, με πυρετό, έμετο και διάρροια. Επικίνδυνο θεωρείται και το ωμό αυγό, όχι μόνο λόγω του κινδύνου της σαλμονέλλωσης, αλλά περιέχει και ένα ένζυμο, την αβιδίνη, που μειώνει την απορρόφηση της βιταμίνης Β7 (βιοτίνης) από το σκύλο και τη γάτα, δημιουργώντας κυρίως δερματολογικά προβλήματα.
Τα
γαλακτοκομικά προϊόντα δε γίνονται πάντα ανεκτά από τα κατοικίδια ζώα. Υπάρχει μεγάλος αριθμός σκύλων και γατών που δεν μπορούν να μεταβολίσουν τη λακτόζη που αυτά περιέχουν, καθώς υπολλείπονται του ενζύμου λακτάση. Σε αυτή την περίπτωση το ζώο θα εμφανίσει γαστρεντερικές διαταραχές και δεν πρέπει να του ξαναδοθεί κανένα γαλακτοκομικό προΐόν. Τα κουτάβια και τα γατάκια δεν πρέπει να ταΐζονται με αγελαδινό γάλα αλλά με υποκατάστατο μητρικού τους γάλακτος. Αν το ζώο ταΐζεται με καλή ξηρά τροφή παίρνει όλο το ασβέστιο που χρειάζεται, αλλά αν θέλετε να δώσετε κάποιο γαλακτοκομικό προΐόν, προτιμήστε λίγο γιαούρτι χωρίς λιπαρά.
Ανατολή Παρασκευοπούλου, Κτηνίατρος