Η επιλογή των χρωμάτων και της μορφής της σημαίας του νεοελληνικού κρατιδίου αποτελεί έναν ακόμα μύθο της Ρωμιοσύνης, οι νεαροί μαθητές της οποίας διδάσκονται στα σχολεία, ότι τα χρώματά της συμβολίζουν το γαλάζιο της θάλασσας του Αιγαίου και το λευκό των κυμάτων, ενώ οι εννέα λωρίδες της, τις συλλαβές της φράσης «ελευθερία ή θάνατος».
Η πλειονότητα των σημερινών κατοίκων της Ελλάδας αγνοούν την πραγματικότητα, ότι δηλαδή τα χρώματα της σημαίας της σύγχρονης Ελλάδας (μπλε και άσπρο) καθορίστηκαν από τον Όθωνα, για να ταιριάζουν με τα χρώματα της σημαίας της Βαυαρίας, ενώ η μορφή της (πέντε μπλε και τέσσερις λευκές οριζόντιες λωρίδες με σταυρό επάνω αριστερά) καθορίστηκε από τον αγγλόφιλο Αλ. Μαυροκορδάτο κι αποτελεί απλή αντιγραφή της σημαίας των Άγγλων αποικιοκρατών στην Ινδία.
Με το «Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος», που προέκυψε από την Α΄ Εθνική Συνέλευση στην Επίδαυρο (Ιανουάριος 1822) καθορίστηκε για πρώτη φορά ενιαίος τύπος εθνικής σημαίας με χρώματα γαλάζιο και λευκό, ανατέθηκε δε στο Εκτελεστικό Σώμα να προσδιορίσει τη μορφή της (παρ. ρδ΄ και ρε΄).
Στις 15 Μαρτίου 1822 εκδόθηκε η με αριθμό 540 απόφαση της Προσωρινής Διοίκησης υπογεγραμμένη από τον πρόεδρο Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, με την οποία καθορίζονταν η μορφή της σημαίας. Για την ακρίβεια καθορίστηκαν τρεις τύποι σημαιών: μία πολεμική για την ξηρά (γαλάζια με μεγάλο άσπρο σταυρό) και δύο για τη θάλασσα: εμπορική (γαλάζια με άσπρο τετράγωνο επάνω αριστερά και γαλάζιο σταυρό εντός του) και πολεμική (γαλάζια, και ακριβώς ίδια στη μορφή με τη σημερινή σημαία, που γνωρίζουμε). Από τότε μέχρι σήμερα ακολούθησαν σειρά διαταγμάτων, που επέφεραν διάφορες παραλλαγές στους τύπους και τις διαστάσεις των σημαιών (προσθαφαιρέσεις βασιλικών παρασήμων, στεμμάτων, εικόνας του Αγ. Γεωργίου κ.λ.π.).
Από τους διάφορους τύπους σημαιών δεν άλλαξε η μορφή (αλλά μόνο το χρώμα) της πολεμικής σημαίας της θάλασσας. Στο άρθρο αυτό θα ασχοληθούμε ειδικά με αυτη τη σημαία και τους λόγους, που επιλέχθηκε η συγκεκριμένη της μορφή και τα χρώματα, καθ΄ ότι έχει ταυτισθεί απόλυτα με την έννοια του νεοελληνικού έθνους / κράτους και αποτελεί σήμερα την επίσημη -ενιαία για όλες τις εκδηλώσεις- σημαία της σύγχρονης Ελλάδας.
Με το «Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος», που προέκυψε από την Α΄ Εθνική Συνέλευση στην Επίδαυρο (Ιανουάριος 1822) καθορίστηκε για πρώτη φορά ενιαίος τύπος εθνικής σημαίας με χρώματα γαλάζιο και λευκό, ανατέθηκε δε στο Εκτελεστικό Σώμα να προσδιορίσει τη μορφή της (παρ. ρδ΄ και ρε΄).
Στις 15 Μαρτίου 1822 εκδόθηκε η με αριθμό 540 απόφαση της Προσωρινής Διοίκησης υπογεγραμμένη από τον πρόεδρο Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, με την οποία καθορίζονταν η μορφή της σημαίας. Για την ακρίβεια καθορίστηκαν τρεις τύποι σημαιών: μία πολεμική για την ξηρά (γαλάζια με μεγάλο άσπρο σταυρό) και δύο για τη θάλασσα: εμπορική (γαλάζια με άσπρο τετράγωνο επάνω αριστερά και γαλάζιο σταυρό εντός του) και πολεμική (γαλάζια, και ακριβώς ίδια στη μορφή με τη σημερινή σημαία, που γνωρίζουμε). Από τότε μέχρι σήμερα ακολούθησαν σειρά διαταγμάτων, που επέφεραν διάφορες παραλλαγές στους τύπους και τις διαστάσεις των σημαιών (προσθαφαιρέσεις βασιλικών παρασήμων, στεμμάτων, εικόνας του Αγ. Γεωργίου κ.λ.π.).
Από τους διάφορους τύπους σημαιών δεν άλλαξε η μορφή (αλλά μόνο το χρώμα) της πολεμικής σημαίας της θάλασσας. Στο άρθρο αυτό θα ασχοληθούμε ειδικά με αυτη τη σημαία και τους λόγους, που επιλέχθηκε η συγκεκριμένη της μορφή και τα χρώματα, καθ΄ ότι έχει ταυτισθεί απόλυτα με την έννοια του νεοελληνικού έθνους / κράτους και αποτελεί σήμερα την επίσημη -ενιαία για όλες τις εκδηλώσεις- σημαία της σύγχρονης Ελλάδας.
Ο Όθων αλλάζει τα χρώματα της ελληνικής σημαίας, για να ταιριάζουν με τα χρώματα της σημαίας της Βαυαρίας Μερικά χρόνια μετά την πρώτη εθνοσυνέλευση, ο νέος βασιλιάς αποφάσισε να αλλάξει το γαλάζιο χρώμα της σημαίας και να το κάνει πιο σκούρο (λιγότερο γαλάζιο και περισσότερο μπλε), προκειμένου να ταυτίζεται με τα χρώματα της σημαίας της Βαυαρίας, από τον βασιλικό οίκο της οποίας προερχόταν ο Όθων. Ο αγγλόφιλος Μαυροκορδάτος αντιγράφει τη σημαία των Άγγλων αποικιοκρατών.
Περισσότερο ενδιαφέρον όμως, παρουσιάζει ο λόγος, για τον οποίο ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος είχε επιλέξει τη συγκεκριμένη μορφή για τη σημαία. Ο Μαυροκορδάτος, τόσο κατά τη διάρκεια της επανάστασης, όσο και επί Όθωνα ήταν ο κύριος εκφραστής της αγγλικής πολιτικής. Επέλεξε λοιπόν ως μορφή της ελληνικής σημαίας τη σημαία της περιβόητης αποικιοκρατικής British East India Company, της -υπό την αιγίδα του αγγλικού κράτους- εταιρείας των Ανατολικών Ινδιών.
Μιας εταιρείας, η οποία καταλήστευε τον πλούτο της Ινδίας (βαμβάκι, αλάτι κ.λ.π.). Μια εξέγερση Ινδών το 1857 καταπνίγηκε στο αίμα με μαζικές δολοφονίες αμάχων. Η εταιρεία πλούτισε ακόμα περισσότερο από το λαθρεμπόριο οπίου με την Κίνα. Το όπιο, που παραγόταν στις Ινδίες με ελάχιστο κόστος, διοχετευόταν στην Κίνα μέσω διεφθαρμένων κρατικών μηχανισμών, όπου ανταλλασσόταν κυρίως με τσάι και μετάξι, προϊόντα, που έβρισκαν έντονο αγοραστικό ενδιαφέρον στην Αγγλία. Η αντίδραση της Κίνας στο λαθρεμπόριο οπίου της East India Company οδήγησε το 1839 τις δύο χώρες σε πόλεμο.
Περισσότερο ενδιαφέρον όμως, παρουσιάζει ο λόγος, για τον οποίο ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος είχε επιλέξει τη συγκεκριμένη μορφή για τη σημαία. Ο Μαυροκορδάτος, τόσο κατά τη διάρκεια της επανάστασης, όσο και επί Όθωνα ήταν ο κύριος εκφραστής της αγγλικής πολιτικής. Επέλεξε λοιπόν ως μορφή της ελληνικής σημαίας τη σημαία της περιβόητης αποικιοκρατικής British East India Company, της -υπό την αιγίδα του αγγλικού κράτους- εταιρείας των Ανατολικών Ινδιών.
Μιας εταιρείας, η οποία καταλήστευε τον πλούτο της Ινδίας (βαμβάκι, αλάτι κ.λ.π.). Μια εξέγερση Ινδών το 1857 καταπνίγηκε στο αίμα με μαζικές δολοφονίες αμάχων. Η εταιρεία πλούτισε ακόμα περισσότερο από το λαθρεμπόριο οπίου με την Κίνα. Το όπιο, που παραγόταν στις Ινδίες με ελάχιστο κόστος, διοχετευόταν στην Κίνα μέσω διεφθαρμένων κρατικών μηχανισμών, όπου ανταλλασσόταν κυρίως με τσάι και μετάξι, προϊόντα, που έβρισκαν έντονο αγοραστικό ενδιαφέρον στην Αγγλία. Η αντίδραση της Κίνας στο λαθρεμπόριο οπίου της East India Company οδήγησε το 1839 τις δύο χώρες σε πόλεμο.
Η εικονιζόμενη σημαία ήταν της East India Company (1700). Αποτελείτο αρχικά από έξη κόκκινες και πέντε λευκές οριζόντιες λωρίδες, που αργότερα μειώθηκαν σε πέντε και τέσσερις αντίστοιχα. Ο σταυρός επάνω αριστερά είναι του Αγίου Γεωργίου και συμβολίζει το Βασίλειο της Αγγλίας. Η σημειολογική πλευρά τής επιλογής τής μορφής τής σύγχρονης ελληνικής σημαίας, που έγινε από τον εκφραστή της αγγλικής πολιτικής, Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, ήταν η ανάδειξη της χώρας -πριν ακόμη απελευθερωθεί από τους Οθωμανούς- σε προτεκτοράτο των Άγγλων…
Διάφοροι ανατολικοί λαοί έκαναν χρήση σημαιών όπως για παράδειγμα αναφέρεται στην Παλαιά Διαθήκη: «Ας στρατοπεδεύωσιν οι υιοί Ισραήλ έκαστος πλησίον τής σημαίας αυτού μετά τού σημείου τού οίκου των πατέρων αυτών κύκλω τής σκηνής του μαρτυρίου». («Αριθμοί», β: 1-2). Οι αρχαίοι Έλληνες τουλάχιστον μέχρι την κλασική εποχή δεν χρησιμοποιούσαν σημαίες, όπως σήμερα. Ευρύτερη χρήση σημαιών εμφανίστηκε σταδιακά από την επικράτηση των Μακεδόνων κι ύστερα κατά τη ρωμαιοκρατία, ενώ άκμασε κατά το βυζαντινό μεσαίωνα. Να μην ξεχνάμε εξάλλου την αρχαιοελληνική έννοια της πατρίδας, όχι ως απλού εδαφικού χώρου, αλλά ως κατ΄ εξοχήν πολιτικού χώρου έμπρακτης κοινωνικής ευημερίας για όλους.
Όπως έλεγε κι ο Ινδός φιλόσοφος, Όσσο: «Θυσίασε τον εαυτό σου για κάθε ηλίθια ιδέα για τη σημαία, για ένα κομμάτι ύφασμα. Θυσίασε τον εαυτό σου για το έθνος, που είναι απλώς κάτι φανταστικό, επειδή η γη δεν είναι πουθενά χωρισμένη σε έθνη. Είναι η πονηριά των πολιτικών, που χωρίζει τη γη πάνω στο χάρτη. Θυσιάζεσαι για γραμμές, που είναι ζωγραφισμένες πάνω στο χάρτη!»
Διάφοροι ανατολικοί λαοί έκαναν χρήση σημαιών όπως για παράδειγμα αναφέρεται στην Παλαιά Διαθήκη: «Ας στρατοπεδεύωσιν οι υιοί Ισραήλ έκαστος πλησίον τής σημαίας αυτού μετά τού σημείου τού οίκου των πατέρων αυτών κύκλω τής σκηνής του μαρτυρίου». («Αριθμοί», β: 1-2). Οι αρχαίοι Έλληνες τουλάχιστον μέχρι την κλασική εποχή δεν χρησιμοποιούσαν σημαίες, όπως σήμερα. Ευρύτερη χρήση σημαιών εμφανίστηκε σταδιακά από την επικράτηση των Μακεδόνων κι ύστερα κατά τη ρωμαιοκρατία, ενώ άκμασε κατά το βυζαντινό μεσαίωνα. Να μην ξεχνάμε εξάλλου την αρχαιοελληνική έννοια της πατρίδας, όχι ως απλού εδαφικού χώρου, αλλά ως κατ΄ εξοχήν πολιτικού χώρου έμπρακτης κοινωνικής ευημερίας για όλους.
Όπως έλεγε κι ο Ινδός φιλόσοφος, Όσσο: «Θυσίασε τον εαυτό σου για κάθε ηλίθια ιδέα για τη σημαία, για ένα κομμάτι ύφασμα. Θυσίασε τον εαυτό σου για το έθνος, που είναι απλώς κάτι φανταστικό, επειδή η γη δεν είναι πουθενά χωρισμένη σε έθνη. Είναι η πονηριά των πολιτικών, που χωρίζει τη γη πάνω στο χάρτη. Θυσιάζεσαι για γραμμές, που είναι ζωγραφισμένες πάνω στο χάρτη!»
Πηγη:http://www.inout.gr/archive/index.php/t-62712.html
